De Stationsweg verbindt de Noorderbuurt met Het Noord, de weg naar Opeinde.
De in 1843 gebouwde state wordt ook wel de kleine versie van het Witte Huis in Washington genoemd. Het is gebouwd in dezelfde neoclassicistische stijl [Wikipedia].
De state werd aanvankelijk als buitenplaats gebruikt door burgemeester Martinus Manger Cats. Nu zijn er kantoren in gevestigd.
De Van Haersma's zijn bijna 200 jaar aan de macht geweest in Smallingerland. Zij bekleedden het ambt van grietman dat telkens van vader op (stief- of klein-) zoon overging.
In Oudega stond Groot Haersma State, de familiewoning die van 1665 tot 1841 werd gebruikt. Jacobus Craandijk maakte er deze tekening van [Wikipedia].
Bij de Haersma State ligt het Van Haersmapark waarin vier oorlogsmonumenten staan.
Joods monument, Hotze Rusticus, 2001, hardsteen
Het Joods monument bestaat uit veertien zuilen van verschillende lengtes die van boven zijn afgekapt. Op de zuilen staan de namen van de joodse slachtoffers met een davidster.
De afgekapte zuilen geven aan dat de levens van de slachtoffers ruw zijn afgebroken. De verschillende lengtes duiden op de leeftijden van de omgebrachten [4en5mei].
Zigeunermonument, Roelie Woudwijk, 2007, hardsteen
Het monument toont een doorbroken woonwagen, ter nagedachtenis aan zeven leden van de Romafamilie Mirosch die in Auschwitz zijn vermoord.
In de breuk van de woonwagen zijn de namen van de slachtoffers aangebracht [Wikipedia].
NTM-monument, Jo Vegter en Arjen Witteveen, 1947
De gedenksteen eert de zeven medewerkers van de Drachtster Nederlandse Tramweg Maatschappij die door oorlogshandelingen in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen [4en5mei].
Op de steen staan de namen van de slachtoffers met daaromheen de volgende tekst:
Yn'e Twadde Wrâldoarloch
binne fan it personiel fan
de Nederlandse Tramweg Maatschappij
fallen:
Har dea ropt ús ta trou
oan wurk en heitelân.
Direksje en personiel
Ned. Tramweg Maatschappij
In de Tweede Wereldoorlog
zijn van het personeel van
de Nederlandse Tramweg Maatschappij
gevallen:
Hun dood roept ons op tot trouw
aan werk en vaderland.
Directie en personeel
Ned. Tramweg Maatschappij
Fallen foar Frijdom en Rjocht, Jo Vegter, 1955
Met het kruis en de gedenksteen worden 16 burgerslachtoffers herdacht die door oorlogshandelingen in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen [4en5mei].
De tekst op de gedenksteen luidt:
Fallen foar frijdom en rjocht
achtsjende de mienskiplike saek
heger as it libben fan har sels
Gevallen voor vrijheid en recht
de gemeenschappelijke zaak hoger achtend
dan het leven van zichzelf
Daaronder staan de namen van de slachtoffers.
In de vijver van het Van Haersmapark ligt een kunstwerk van de Braziliaanse kunstenaar Agostinho Moreira de Melo.
Men neme een blok marmer van 7.000 kilo en bewerke het gedurende 10 dagen. Resultaat: kunstwerk Vrouwenhoofd.
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig maakt Stolpersteine (struikelstenen) om alle door de Nazi's vermoorde slachtoffers te herdenken en te voorkomen dat ze worden vergeten.
De stenen zullen voorbijgangers laten struikelen, eerst met hun voeten, dan met hun hoofd en daarna met hun hart. Al lezend zullen ze buigen voor deze slachtoffers.
In Drachten liggen op vier adressen 15 Stolpersteine voor 15 Joodse slachtoffers:
aan Stationsweg 115 voor het gezin Mozes Turksma, aan Kerkstraat 3 voor het gezin Jacob Turksma, aan Noordkade 106 voor gezinnen Van Leer en aan Beter Wonen 19 voor het gezin Hinderika Zilverberg.
Meer hierover lees je op de website van joodsmonument.nl.
In 1913 werd een nieuw stationsgebouw met rangeerterreinen en werkplaatsen van de Nederlandse Tramweg Maatschappij (NTM) in gebruik genomen. Daarmee verviel het station in Zuider-Drachten.
Station Drachten was een knooppunt met verbindingen naar Heerenveen, Veenwouden en Groningen [Spoorverleden Drachten]. Dat zou tot 1948 duren.