Het assenkruis: middelpunt van Drachten op de kruising van de Drachtstervaart en de voormalige Lijkweg (nu Noorderbuurt en Zuiderbuurt)
Houten ophaalbrug in 1874 (tekening van P.A. Schipperus)
Stalen ophaalbrug met stoomtram in 1896
Schilderij van Jan Planting, begin 20e eeuw
Stalen basculebrug in 1932
Verkeersdrukte op het kruispunt na demping van de vaart in de 60-er jaren
Huidige situatie met carillon van Gunnar Daan
Op het carillon staat een gedicht in het Fries en in het Nederlands van Harmen Wind
Ut ierde binne wy berne
it fjoer stutsen wy út de grûn
ta wolfeart woe it wetter ús drage
de loft hat in tankliet ús jûn
Uit aarde zijn wij geboren
het vuur staken wij uit de grond
het water droeg ons naar welvaart
lucht legt ons een lied in de mond
De Drachtstervaart is onderdeel van de Drachtster Compagnonsvaart. In 1641 sloot de Haagse koopman Passchier Hendricks Bolleman een overeenkomst met de notabelen van Noorder- en Zuider-Drachten voor het graven van de vaart om turf naar Holland te vervoeren.
Aan het water van de Drachtstervaart is het kunstwerk Kruiwagen met turf van Roelie Woudwijk in de kade opgenomen.
Een mooi aandenken aan de talloze turven die via de vaart naar het westen zijn vervoerd. Het heeft Drachten groei en welvaart gebracht.
Bij het carillon staat een beeld van Peije Rasp (Freerk de Jong), de bekendste Drachtster straatmuzikant van begin 20e eeuw. Het beeld is gemaakt door de Friese kunstenaar Mindert Wilstra.
Kijk eens goed om je heen. Zie je Wolken, het schilderij van de Friese kunstenaar Sierd Geertsma [Museum Dr8888]?
Ondanks zijn handicap maakte hij de mooiste schilderijen, tekeningen en houtsneden. Je vindt een prachtig overzicht op sierdgeertsma.nl.